Kurban Bayram'ında beslenmeye dikkat.! Kars Harakan-i Devlet Hastanesi diyetisyeni Çetinoğlu'ndan bayramda beslenme uyarısı

Kurban Bayram'ında nasıl beslenilmesi konusunda önemli uyarılarda bulunan diyetisyen Büşra Çetinoğlu; “Kurban bayramının yılda bir defa olmasından dolayı et tüketimi ile bunun yanı sıra tatlı tüketimi de artmaktadır. Ancak özellikle bu dönemde kronik hastalıklara bireyler dikkatli olmalıdır. Bayram boyunca kırmızı et tüketiminin miktarı ve sıklığı artmaktadır bu nedenle kalp-damar hastaları, diyabet hastaları,hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları risk altındadır. Ancak alınması gereken önlemler sadece bu hastalık gruplarını değil, sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen göstermek gerekir dedi.”

Çetinoğlu; "Kırmızı et, çok iyi bir protein kaynağıdır. İyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko,fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içermektedir. Ancak etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri de yüksektir bu yüzden porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. 

Bayram günü kesilen hayvan eti,bekletilmeksizin birkaç saat içinde pişirilerek tüketilir. Ancak yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki rigor motris denilen ölüm sertliği hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk yaratır. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken bireyler, eti 24 saat bekletmeden tüketmemelidir. 

Etler; büyük parçalar şeklinde değil ancak kıyma,kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp,buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 santigrat derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede daha uzun süre etler saklanabilmektedir. Pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, kesinlikle oda sıcaklığında değil,buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli,tekrar dondurulmamalıdır açıklamasında bulundu."

Diyetisyen Çetinoğlu; Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalıdır. Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır. Etler mangal yapılacaksa, kömürleşecek şekilde kızartılmaması gerekir çünkü kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır. Aynı zamanda etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Etler, C ve E vitaminini içermezler. Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze/salata tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliği sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini, etteki demirin emilimini arttırır.

Et kullanılarak yapılan sebze ya da kurubaklagil yemeklerine yağ ilave edilmemelidir. Özellikle katı yağlar, et yemeklerinde kullanılmamalı, etin kendi yağı ile pişmesi sağlanmalıdır. Mesela kurban bayramının geleneksel yemeği haline gelen kavurmanın içine tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı ve sarıyağ eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte pişirme yapılmalıdır.

Tercih edilecekse kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir. Etlerin yanında pilav/makarna yerine bulgur/esmer pirinç; asitli/gazlı içecekler yerine ayran/yoğurt/cacık tüketilmelidir.

Bayramda genel olarak sakatat tüketimi de artmaktadır. Ancak özellikle kolesterol hastaları ile kalp-damar hastalığı riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır.

Gidilen bayram ziyaretlerinde; meyve suları yerine açık çay/bitki çayları; hamur tatlıları/çikolata yerine sütlü tatlılar/meyveler tercih edilmelidir.

Sadece bayramda değil her günümüzde özellikle de yaz aylarında mutlaka 2-2,5 litre yaklaşık olarak 12-15 su bardağı su tüketilmelidir.

Son olarak; bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et tüketirken çeşitlilik yaratmak için, diğer besin grupları olan ‘süt grubu’, ‘ekmek grubu’, ‘sebze grubu’ ve ‘meyve grubu’ ile aynı öğünde birlikte tüketmeye özen gösterelim dedi.