Stres, günümüzde yaygın bir kavram olmaya başlamış olsa gerek, ismini söylerken bile daha fazla stres olabilmekteyiz. Her birey ölçüsü belirtmeksizin az veya çok stres yapmaktadır. İş hayatı, okul, sınav, gelecek kaygısı, aile veya binlerce sayılabilecek sorunun nedeni stres artırıcı olabilmektedir. Stres durumlarında kortizol hormonu salgılanmakta ve ‘ savaş ya da kaç ‘prensibi ile ya stresin temel nedeni ile savaşır ya da kaçar. Bireyleri fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak etkileyen stres tam bir iyilik halinden uzaklaştırır. Stres dönemi içerisinde bulunan bireylerde çarpıntı, sindirim sorunları, düzensiz menstrual dönem, tekrarlayan baş ağrısı, kas kasılmaları, unutkanlık, anksiyete, çevreye karşı duyarsızlık, saldırganlık, sinirli olma veya sürekli uyku hali/uykusuzluk gibi belirtiler görülmektedir.
Stres bireyi olumsuz olarak her yönden etkilemekte olup ağırlıklı olarak beslenme durumunu da etkilemektedir. Bireyler stres dönemlerinde iştah sorunları yaşamaktadır. Bazı bireylerde yemeğe karşı soğuma veya yeme isteğinin azalması görülürken bazı bireylerde yeme isteğinde kontrolsüz bir artma görülür ve artış genellikle karbonhidrat ve yağ ağırlıklı besinler olmaktadır. (fast-food , çikolata, hamur işleri…)
Stres döneminde yeterli ve dengeli beslenilmemesi sonucunda sağlık olumsuz yönde etkilenmektedir. Yapılan araştırmalarda yeterli ve dengeli beslenen bireylerde stres etkisinin daha az görüldüğüne rastlanılmıştır.
Peki stres döneminde beslenme de dikkat edilecek hususlar nelerdir?
· Öğünlerinizi atlamamaya özen gösterin. Kan şekeri değerlerinizde dalgalanmaların olmaması çok önemlidir.
· Yumurta, bitter çikolata, tavuk, kakao, avokado, muz, yeşil yapraklı sebzeler genel olarak stresi azaltıcı etkileri olduğundan günlük beslenmenizde yer almalıdır. (Potasyum ve magnezyum kaynaklı besinler stresi olumlu yönde etkiler.)
· Omega-3 kaynaklı besinler stresi azaltmakta olup haftada 2 kez balık ve yağlı tohumların tüketimine özen gösterilmelidir.
· Vücutta eksik depolara sahip vitamin ve minerallerin eksiklikleri giderilmelidir. ( Uzmana danışılmalıdır.)
· Melisa, papatya, yasemin gibi bitki çayları tüketilebilir. Günlük 1-2 fincanı aşılmamalıdır. ( İlaç kullanımı veya hamilelik v.b. özel durumlarda uzmanınıza danışınız.)
· Çikolata, şeker veya şekerli ürünlerden uzak kalmaya çalışınız. ( Stres döneminde yoğun olarak tatlı yeme isteği artmaktadır ve bireyler genelde bu isteğe karşı koyamazlar. Bu nedenden dolayı kendinizi çok fazla kısıtlama altına almayınız ve tatlı ihtiyacınızı sağlıklı atıştırmalık olarak karşılayınız.)
· Su tüketiminin azaltılması stresi artırıcı etken olacağından günlük su tüketiminizi artırınız.
· Paketli besinler, fast- food , hamur işlerini mümkün oldukça tüketmemeye özen gösteriniz.
· Düzenli egzersiz ve yürüyüşler yapmaya çalışınız.
· Farklı sosyal etkinliklerde bulunarak kendi bireyselliğinizden kurtulabilirsiniz.
· Bu dönem de sağlıklı beslenme ile aşırı kilo alımı veya kilo kaybı görülmektedir. Bu sorunun önüne geçilmesi için beslenme uzmanından destek almalıdır. İçerisinde bulunan stres durumlarında bireylerin tükettiği yiyecekler de bu durumu artırmaktadır. Bu besinler; fast- food yiyecekler, aşırı şeker ve tuz, aşırı kafein tüketimi, alkollü içecekler, rafine ürünler, yapay tatlandırıcılar, hazır içecekler… Beslenme hayatın her döneminde önemli bir yere sahiptir. Stres başlı başına bir hastalık olarak kabul edilirse, sonuçları ağır olabilmektedir. Bireyler bu süreçte daha bilinçli olmalıdırlar. Gerekli durumlarda uzman desteği alınması yerinde bir karar olacaktır.
Stres önüne geçilmeyecek kadar büyük bir sorun değildir.