KARS PUSULA / ADEM ALP
Kars Köylüsünü yaz boyunca süren kuraklığın ardından, bu kez de son günlerde yaşanan ekonomik kriz vurdu. Halkın yüzde 70’inin geçimini tarım ve hayvancılıkla idame ettirdiği Kars’ta, hayvan pazarında yüzler gülmüyor. Kuru kalabalığın yaşandığı pazarda ne alan ne de satan halinden memnun değil.
CHP Kars İl Başkanı Taner Toraman, hayvan pazarında vatandaşlarla bir araya gelerek, yaşanan sorunları yerinde tespit etti. Başkan Toraman’ı pazarda gören hayvan sahipleri dert yanarak, hükümetin bir an önce çözüm bulması gerektiğine dikkat çekti.
Yem, saman, ilaç, mazot ve diğer girdi maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle hayvanlarına bakamayacaklarını dile getiren köylüler, artık ineklerini dahi satmak zorunda kaldıklarını söylediler. İneklerini satmak zorunda kaldıkları için ileriki zamanlarda buzağı yetiştiremeyeceklerine de vurgu yapan vatandaşlar, saklayacak hayvanlarının olmayacağını da Toraman’a ilettiler. Hükümetin uyguladığı tarım ve hayvancılık politikalarını da eleştiren köylüler, devletin büyük besiciye ve sanayiciye değil de öncellikle köylüye destek vermesi çağrısında bulundular. Şu zamana kadar Kars hayvan pazarda pazartesi günleri 60 - 70 tene hayvan yüklü kamyonun çıkmasına karşın, bu yıl bir tane kamyonun ancak çıkabildiğini de söyleyen köylüler, CHP Kars İl Başkanı Taner Toraman’dan sorunlarını ülke gündeminde dile getirmesini istediler.
Ziyaretin ardından gazetecilere açıklamada bulunan CHP Kars İl Başkanı Taner Toraman, Kars’ın tarım ve hayvancılık açısından da telafisi mümkün olmayan bir noktaya doğru ilerlediğini söyledi. Kars’ın ekonomik olarak can damarı olan hayvan pazarında da durumun vahim olduğunu söyleyen Toraman “2 yıldır devam eden Covid-19 salgını sürecinde ülkemizin ekonomisi giderek zor bir dönemin içerisine girdi. Bir taraftan üretimde daralma yaşanırken, diğer bir taraftan bu yıl iklimsel kriz sonrası yaşanan kuraklık sonucu toplumun her kesimi geçinmekte zorlanmaktadır. Kömür, elektrik, doğalgaz ve tüm temel gıda fiyatlarındaki olağan üstü artışların yanında. İlimizde tarım ve hayvancılık açısından da telafisi mümkün olmayan bir noktaya doğru ilerliyoruz. Besicilik zaten yok. Yaşanan ekonomik kriz ve kuraklığın da etkisiyle yem fiyatları yüzde yüz artmış durumda. Köylü hergün bir hayvan satarak diğer hayvanlarını besleme derdinde. Yani hergün resmen batıyor. Gerekli tedbirler alınmaz ise 6 ay sonra İlimizde beslenen 750 bin büyük baş hayvanın yarısından fazlasının kesileceği ya da satılacağı açıktır. İktidar tarım ve hayvancılık politikasında tutarlılığını yitirmiştir. Vatandaşlara paranızı dolara yatırmayın, yastık altından çıkarın diyenler, hayvanı, yemi bile dolarla alıyorlar. Temel girdi maliyetlerindeki artış almış başını gitmiş. Yem, arpa, ilaç saman fiyatları iki katına çıkmış. Yem alamadığı için ucuz ve fiyatına bakmadan hayvanı elden çıkarmak isteyen köylüden haberi yok. Tarım ve hayvancılığın artık zora düştüğü dönemde Köylü feryat ediyor ama duyan yok. Köylülerimiz hatırlayacaktır, geçen yıl yem bitkileri zorda olsa alınabiliyordu. Bu yıl fiyatların iki katına çıkmış olması karşısında artık kimse hayvancılık yapmak istemiyor. Kısaca köylünün, hayvancılık yapan vatandaşın hali hal değildir. Sahip çıkan da yok. Allah yardım etsin. AKP hayvancılık yapan çiftçiye, köylülerimize yardım etmekten uzak. Faiz ve borç kıskacında olan üretici artık üretim yapmak istemiyor. Bu iktidardan, Tarım ve Orman Bakanı'ndan kimse memnun değil. Üretimin bittiği bir memlekette herşey biter. Şuan tarım ve hayvancılıkta dışarıya bağımlı durumdayız. İneğinden yemine kadar her şeyi dışarıdan alıyoruz. Bizler yurttaş olarak ilgililerin konuya duyarlılığını bekliyoruz. Vatandaş süt, peynir yağ vs ürünlere hasret kalmasın. Memleket hepimizin köylünün, üreticinin feryatları duyulsun istiyoruz.”dedi.
Hayvanlarını satmak için Hayvan Pazarına getiren yetiştiriciler ise şu ifadeleri kullandılar, Yemin çuvalı olmuş 250 lira. Yem, alamıyoruz. Saman olmuş 1,5 lira. Maliyetler yüksek. Bizler hepimiz hayvancılığı bırakacağız. Köylü şu anda elindeki ineği satıyor, artık üretim yapamıyor. İnek olmazsa üretim biter. Şu anda hayvanlar hep zayıf. Yem maliyetleri pahalı olduğu için vatandaş hayvanının besleyemiyor. Hayvanlar şu anda pazardaki kantarda çökmüş durumda. Yem pahalı olduğu için kimse yediremiyor. Hepimiz batmışız. Slaj olmuş bin 200 lira. Hayvanımıza bakamıyoruz. Çitçiliği de bırakacağız, 400 dekar tarlada bir avuç arpa toplayamadık.” İfadelerini kullandılar.
Öte yandan Kars halkının yüzde 70’e yakını tarım ve hayvancılık ile geçimini sağlamakta. Kars’ta yaklaşık 620 bin adet büyükbaş hayvan, 550 bin ile 600 bin arası küçükbaş hayvan varlığına sahip. Büyükbaş hayvan varlığına göre 5’inci, küçükbaş hayvan varlığına göre ise 38’inci sırada yer alıyor. Küçükbaş hayvan grubu içerisinde yer alan koyun sayısı 486 bin 989 adet olup Türkiye'de İlimiz 33. sırada yer alıyor.
