KARS PUSULA / ADEM ALP
Kars İli Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliği Başkanı Eren Alp, köylerde süt avans sisteminin kademeli olarak kalkmaya başladığını ve birçok köyde süt satışları aylık düzene döndüğünü söyledi.
Başkan Eren Alp; “Öncelikle, Kars gibi hayvancılık potansiyeli yüksek olan bir şehirde süt ve süt ürünleri en önemli konuların başında yer almaktadır. Biz göreve geldikten sonra süt ile ilgili ilimizde halkımıza hizmet veren mandıracı esnaflarımızı davet ettik ve iki kez toplantı gerçekleştirdik. İlimizin süt ve süt ürünlerini karşılayan mandıracı esnafımız ile bir anlaşmaya vararak bir sözleşme imzaladık. İlimiz esnafı olan mandıracılarımızla herhangi bir sözleşme yapılmamıştı bizlerin sözleşme imzalamasının sebebi ise üreticinin mandıracıdan fatura alabilmesi idi ve eğer üretici mandıracı esnafına sütünü satıyorsa faturasını da almak zorunda bu nedenle sözleşme imzaladık. Şuanda birçok köyümüzde süt avans sistemi kalktı ve aylık ödeme sistemine geçmiş durumda. Biz üreticilerin isteği buydu çünkü üretici sütünü hak ettiği değerde satmalı. Türkiye genelinde süt avans sistemi yıllardır sadece Kars’ta var. Bu duruma her iki koldan baktığımızda, üreticimiz “Ulusal Süt Konseyi’nin” belirlediği fiyattan sütünü satamıyor bunun sebebi ise vatandaş mandıracıdan 5-6 ay gibi bir süre önceden ihtiyaçlarını karşılamak için para alıyor. Hal böyle olunca Ulusal Süt Konseyi’nin açıklamış olduğu litre süt fiyat biriminin üçte birine sütünü satıyor. Bu vatandaşın penceresinden baktığımız taraf. Mandıracı esnafımızın penceresinden bakarsak, mandıracı esnafımızın da tabi ki parasını veriyor, ancak mandıracı esnafımızın da batık parası çok şöyle ki; mandıracı parasını vermiş ama karşılığında sütünü alamadığı olmuş. Bildiğiniz gibi geçtiğimiz 2020-2021 yılları kurak geçti bu yıl biraz düzelme oldu. Kurak olan yıllarda vatandaş mandıracının istediği süt ürününü elde edemedi. Şunu bir kez daha tekrar etmekte fayda görüyorum eğer ilimiz üreticileri sütlerini istedikleri fiyata satmak istiyorlarsa avans sisteminden vazgeçmeliler. Çünkü avans sistemi olduğunda para alındığı gün ihtiyaçlar doğrultusunda bitiyor. Hal böyle olunca teyzelerimiz, annelerimiz, ablalarımız ve yengelerimiz hayvanlarını sağmaktan, gençlerimiz ise hayvanların bakımları ile ilgilenmiyor. Hal böyle olunca üretici ve mandıracı arasında sorun yaşanmakta, ama aylık sisteme dönerse ve her ay eve maaş sistemi gibi para girerse teyzemin, yengemin bacımın o inekleri sağacağını düşünüyorum o evdeki gelinin ineklerini sağacağını düşünüyorum, o evdeki kardeşim ineklerine bakacağını düşünüyorum. Yani bu tamamı ile etki ve tepki meselesidir. Şahsen ben ilimizdeki damızlık hayvan sayısında yaşanan düşüşün sebebini bu süt avans sistemi olduğunu düşünüyorum. Şuanda sıcak süt kilo fiyatı 7,50 TL’ye ulaştı bir kilo süt 3-4 lira olmamalıydı, bugün 1 kilo süt ile 1 kilo yem eşdeğer olmalıydı ki vatandaşta üretim katkı sunsun.”
Başkan Alp; “Bu sözleşmemiz sonucunda bir önceki dönem fatura veren üretici sayısı çok düşük. Şimdi ise, son 45 günlük zaman zarfında bize fatura getirip veren üretici sayısı 2 bin 70 kişi. Bu çok güzel bir gelişme ve aynı zamanda yetiştiricimizin tarım il müdürlüklerine ödeme yapması gereken bir meblağ vardı onu da yetiştiricimizden almadık ve Damızlık birliği olarak biz karşıladık dedik ki üreticimiz yararlansın bu desteklerden. Şuanda Mayıs ve Haziran aylarının süt fatura destek bedelleri ödendi.” Açıklamasında bulundu.
